Jaki przysmak włoski sprawia, że na samą myśl cieknie Ci ślinka?
Jeśli musiałbyś wybrać cos jednego, co to by było?
Bez względu na porę roku czy region, jest jeden włoski przysmak, które zawsze smakuje dobrze — Gelato. Kolorowe, orzeźwiające, owocowe, kremowe — bogate w witaminy, minerały i proteiny — porozmawiajmy o ulubionym przysmaku młodych i starszych.![]()

Lody we Włoszech są dobre jak nigdzie indziej na świecie, a kiedy już ich spróbujesz, nic innego nie będzie im równać.
Pyszne włoskie lody można znaleźć w prawie każdym małym miasteczku, na każdym rogu ulicy.
Jednak nie wszystkie lody są sobie równe. Żeby naprawdę docenić ten deser, ważne jest, aby dowiedzieć się trochę więcej o nim.
Jeśli jesteś fanem włoskiego Gelato lub po prostu chcesz dowiedzieć się więcej o sztuce włoskich lodów, ten przewodnik jest dla Ciebie.
HISTORIA WŁOSKIEGO GELATO
Skąd się wzięły? Co sprawia, że są tak wyjątkowe i pyszne? Czy wiesz, że pochodzenie tego pełnowartościowego przysmaku jest włoskie?
Już w czasach starożytnego Rzymu Włosi jedli słodycze z lodu lub śniegu. Mówi się, że starożytni Rzymianie kończyli wystawne kolacje z nivatae potiones. Były to typowe zimne desery, uzyskiwane dzięki przechowywaniu śniegu zbieranego zimą w niektórych kamieniołomach, a następnie przywożone do miasta w cieplejszych porach roku i mieszane z innymi składnikami. Seneca opowiada o tych smacznych sałatkach owocowych z miodem i śniegiem!
Ale aby obserwować gelato bardziej podobne do tego, co znamy dzisiaj, musimy przeskoczyć bezpośrednio do XVI wieku, zwracając szczególną uwagę na Florencję. W rzeczywistości to właśnie tutaj ten, który jest tradycyjnie uznawany za „tatę” lodów, architekt Bernardo Buontalenti, wymyśliłby ten przepis z mlekiem, śmietaną i jajkami.
Ale to nie jedyne nazwisko, która obraca się wokół pochodzenia tego świeżego letniego deseru. Jest jeszcze jeden, zawsze Włoch, o którym warto wspomnieć: Francesco Procopio dei Coltelli, dżentelmen z Palermo, który przeniósł się do Paryża na dwór Króla Słońca. Tutaj otworzył pierwszą w historii lodziarnię, wciąż znaną i renomowaną na całym świecie Caffe Procope.
Włosi mogą więc twierdzić, że są twórcami przepisu na gelato, ale nadal muszą podziękować Francuzom i Arabom za ich wkład w rozsławianie go na całym świecie.
Warto jeszcze wspomnieć również tę date — w 1903 roku wenecki producent lodów Italo Marchioni wynalazł rożek waflowy, w ten sposób lody stały się deserem „na wynos”. Stąd ich popularność rozprzestrzeniła się na skalę światową.
Deserów mrożonych we Włoszech jest mnóstwo— oto przegląd głównych rodzajów :
Gelato:
Włoskie Gelato jest wytwarzane inaczej niż tradycyjne lody: do jego przygotowania zużywa się znacznie mniej tłuszczu i są ubijane ze znacznie mniejszą prędkością, aby zapobiec dodaniu zbyt dużej ilości powietrza. W rezultacie ubita masa ma gęstszą konsystencję oraz bardziej intensywny i wyraźnjejszy smak. Nie są całkowicie zamrożone i zazwyczaj podaje się je również w wyższej temperaturze.
Semifreddo:
Semifreddo można uznać za rodzaj lodów w toku. Jest to bardzo przewiewny deser, składający się z bitej mieszanki i cukru. Idealna równowaga między wszystkimi składnikami pozwala uzyskać deser, który zamarznie dopiero po osiągnięciu określonej temperatury. W semifreddo, aby nadać mieszance przewiewność, używa się zwykle jaj, które są używane w formie włoskiej bezy, pate à bombę lub kremu. Wśród składników, które nie pozwalają na całkowite niezamarzanie masy jest cukier w różnej postaci. Może to być dekstroza, syrop, likier lub cukier granulowany. Ostatnim, ale nie mniej ważnym, składnikiem semifreddo jest bita śmietana. Podaje się je w temperaturze od -16 ° do -8 ° C.
Sorbet:
Czym więc różni się sorbet od gelato? Nie ma w nim produktów mlecznych i tłuszczu. Sorbet jest zgodny z recepturą i procedurą klasycznych lodów, ale jest zrobiony z wody cukru i smaku, najczęściej są to owoce, dlatego prawie zawsze jest wegański.
Granita:
Nie mylić z sorbetem. Granita to typowy sycylijski deser przygotowywany z mieszanki wody, cukru, soku owocowego (najczęściej z cytryny lub pomarańczy). Charakterystyczną cechą, odróżniającą go od sorbetu, jest ziarnista struktura lodu, której to zresztą zawdzięcza swoją nazwę – granire to po włosku formować ziarna. Oryginalna sycylijska granita sporządzana jest z wody, soku z cytryny i cukru.
Oprócz sorbetu należy odróżnić granitę od gremolaty (zwanej również ugniataną lub cremolatą) przygotowanej z miąższu owocu zredukowanego do puree.
Włochy są domem lodów i prawdopodobnie w każdym włoskim regionie znajdziesz coś innego. Każdy region we Włoszech ma swoją tradycyjną odmianę. Oto niektóre z najważniejszych:
Brioche z granitą
La granita messinese, czyli granita kawowa ze śmietaną.
Ten niebiański deser jest również sycylijski i został włączony do ulubionych przepisów miasta Messyny.
Brioche z Gelato
Jeśli nie lubisz granity, z pewnością zainteresuje Cię informacja, że w Kampanii bułki podawane są z nadzieniem.
Sgroppino
Ten słodki napój jest zawsze w menu deserów po prawie każdym posiłku w Wenecji Euganejskiej. Oryginalna receptura pochodzi z lodów o smaku cytryny, wódki i prosecco, ale ostatnio można również znaleźć sgroppino z lukrecji, grejpfruta i truskawki.
Grattachecca
Grattachecca to orzeźwiający deser z kruszonego lodu, do którego dodaje się jeden lub więcej syropów (czereśnia, tamaryndowiec, mięta, kasza jaglana, kokos, cytryna ...) lub soki owocowe. W przeciwieństwie do granity, która jest produkowana z wodą zmieszaną z syropami lub sokami i pozostawiona do zamrożenia, grattachecca składa się z lodu startego z jednego bloku o dużych wymiarach, nawet do metra długości, za pomocą specjalnego skrobaka wyposażonego w komorę.
Nie tylko lód, ale i mnóstwo świeżych owoców — to jest sekret rzymskiego napoju wspaniałego orzeźwienia w gorące letnie wieczory podczas spaceru po stolicy. Grattachecca jest specjalnością miasta Rzymu i jego okolic.
Nie tylko lód, ale i mnóstwo świeżych owoców — to jest sekret rzymskiego napoju wspaniałego orzeźwienia w gorące letnie wieczory podczas spaceru po stolicy. Grattachecca jest specjalnością miasta Rzymu i jego okolic.
Pànera
Nazwa tego liguryjskiego przepisu polega na połączeniu świeżej śmietany, sproszkowanej kawy Arabica, cukru i ubitych żółtek jaj, które należy zagotować w kąpieli wodnej. Po osiadaniu kawy na dnie, mieszaninę filtruje się przez szmatkę. Biorąc pod uwagę trudność przygotowania i wyjątkowo nietrwały charakter mieszanki, co ogranicza czas jej przechowywania do kilku dni, Pànera jest dziś deserem nie zawsze dostępnym w genueńskich cukierniach, często zastępowanym lodami kawowymi.
Tartufo di Pizzo
Wynaleziony w Kalabrii w latach 50-tych, jest zrobiony z okrągłej kulki żelatowego orzecha laskowego, modelowanego ręcznie, wypełnionego rozpuszczoną czekoladą i posypanego ciemnym kakao.
Spumone
Są to warstwowe lody (zwykle orzech laskowy, czekolada i stracciatella) z posiekanymi migdałami, kawałkami ciemnej czekolady, kandyzowanymi owocami i karmelem w bardziej współczesnej reinterpretacji, podczas gdy pierwotnie powstały z nadzieniem z gotowanego biszkoptu z gorzkim lub z likierem Strega. Wynalezienie spumone przypisuje się kucharzom neapolitańskich domów szlacheckich XIX wieku. Rozprzestrzenianie się tego deseru było ogromne na południu w XX wieku w latach 60 i 70, kiedy to był zawsze obecny na niedzielnych stołach i bankietach weselnych. Jako dowód jego sławy wspomina się o nim także w słynnej piosence Domenico Modugno, napisanej przez Riccardo Pazzaglia Io, mammeta e tu (1955). Jego obecne rozpowszechnienie w Neapolu znacznie się zmniejszyło, podczas gdy nadal jest popularne w Salento.
Większość tradycyjnych lodziarni serwuje klasyczne i sezonowe smaki, ale na pewno trafisz też na smaki ekstrawaganckie. Wiele Gelaterii, w których byłam we Włoszech, ma swój własny charakterystyczny smak z którego słynie.
Znalezienie autentycznych lodów nie jest wcale takie łatwe, jak się wydaje. Niestety większość lodziarni serwuje słabą imitację włoskiego Gelato. Właściciele wolą oszczędzać czas i zwiększać zyski, sprzedając fałszywe mikstury proszków, barwników i aromatów, w przeciwieństwie do prawdziwej oferty ze świeżymi składnikami. Dużo lodziarni masowo produkuje lody z workowanych mieszanek i chemikaliów. Turystyczne miejsca są zatłoczone przez lodziarnie z lodami o niskiej jakości. Różnica w smaku jest znacząca, dlatego warto poszukać autentycznej lodziarni, która wykorzystuje wysokiej jakości składniki.
Oto kilka czynników, które możesz wykorzystać, aby ustalić, czy lodziarnia sprzedaje dobre lody:
Kolor lodów
Naturalnie aromatyzowane lody powinny przynajmniej przypominać kolory występujące w naturze. Jeśli widzisz szalone smaki i żywe kolory, jesteś w złym miejscu. Lody o jasnym kolorze są zasadniczo wypełnione barwnikami spożywczymi i nienaturalnymi składnikami. Unikaj lodów o jasnym neonowym kolorem. Jeśli lody, które widzisz, są w jakikolwiek sposób błyszczące, może to oznaczać jedną z dwóch rzeczy: że zawierają dużo cukru lub że są utlenione — co oznacza, że są stare.
Artigianale
Poszukaj Gelateria artiginale. Słowo artigianale oznacza, rzemieślnicze, czyli ręcznie robione lody.
Układ lodów w lodziarni
Przyjrzyj się, jak lody są ułożone w lodziarni.
Bądź podejrzliwy w stosunku do lodów, które są ułożone bardzo wysoko, ponieważ oznacza to, że produkt został napompowany pełnym powietrzem. Najlepsze lody przechowywane są w metalowych wazach z okrągłymi blatami, które chronią lody przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi.
Podpowiedziałam Wam, czego należy unikać, na co warto zwrócić uwagę podczas polowania na dobrej jakości lody!
Pamietaj o tym, dobre lody :
- mają stonowany, pastelowy kolory
- przechowywane sa w srebrnych puszkach, zwykle z pokrywkami
- maja neutralne smaki, zwykle na bazie świeżych owoców
- mają gęstszą konsystencję — nie jest spiętrzona
- są zrobione z całkowicie naturalnych składników
- najlepiej gdy są polecone przez mieszkańców!
Włosi traktują produkcję lodów tak poważnie, że istnieją nawet profesjonalne szkoły, takie jak
Carpigiano Gelato University, znana marka z Bolonii, która oferuje kursy i przyznawanie stopni naukowych w różnych krajach na całym świecie. A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak robić lody, możesz nawet odwiedzić Gelato Museum, gdzie można zobaczyć pierwsze ręcznie robione laboratoria lodów.
Niezależnie od tego, czy we Włoszech, czy w dowolnym innym miejscu na świecie, delektowanie się lodami w naczyniu lub w rożku jest jedną z największych przyjemności życia. Wytwarzane z wysokiej jakości surowców, lody — oprócz tego, że są bardzo orzeźwiającym i aromatycznym deserem — dostarczają część białka, tłuszczu, cukru i witamin, których potrzebuje nasz organizm.
Włoski słowniczek
Gelato – czyli lód, w dosłownym tłumaczeniu oznacza zamrożony
Gelateria – lodziarnia
Artigianale – rzemieślnicza produkcja
Una coppa – pucharek, tu plastikowy pojemniczek, do którego nakłada się lody
Un cono – różek, czyli wafelek, do którego nakłada się lody
Gusto / gusti – smak / smaki
Nocciola – orzech włoski
Fragola – truskawka
Fior di latte – śmietanka
Mandorla – migdał
Pesca – brzoskwinia
Anguria – arbuz
Baci – o smaku pralinki Baci (baci w dosłownym tłumaczeniu oznacza buziaka)
Smacznego!
Spodobał Ci się tekst? Teraz czas na Ciebie. Będzie mi miło, jeśli zostaniemy w kontakcie:
Renata
- Odezwij się w komentarzu, dla Ciebie to chwila, dla mnie to bardzo ważna wskazówka.
- Jeśli uważasz, że wpis ten jest wartościowy lub chciałbyś podzielić się z innymi czytelnikami – udostępnij mój post – oznacza to, że doceniasz moją pracę.
- Bądźmy w kontakcie, polub mnie na Facebooku. Codziennie nowe zdjęcia, inspiracje, ciekawe informacje.
- Dołącz do mojej grupy Włochy po mojemu.
- Śledź mnie na Instagramie @kalejdoskoprenaty!
- Otrzymuj ‚List z Włoch’ zapisując się na newsletter.
Renata